In een wereld waar verbinding en solidariteit van onschatbare waarde zijn, streven we ernaar om een verschil te maken. Ons doel is duidelijk: we willen 52 inspirerende columns creëren, elk gewijd aan het thema 'Verbinding en Kwetsbare Groepen', naar aanleiding van de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede werkjaar 2024.
Exello.net, de beroepsvereniging van Vlaamse (adjunct-) algemeen directeuren, zet sinds zijn ontstaan in op ‘goed lokaal bestuur’. Onze vereniging kiest bewust voor een kennisgerichte en faciliterende aanpak en wil voor haar leden aan een ingetogen netwerk bouwen dat in essentie de continuïteit op het lokale niveau waarborgt. We brengen daartoe kennis en netwerking samen ten dienste van elkaar en van het lokaal beleid.
De onzichtbare realiteit van dakloze hoger opgeleiden
Het belang van betrokken ondernemerschap, ontspanning, evenementen en steunacties. Armoede is iets waar ik in mijn persoonlijk leven niet rechtstreeks over kan getuigen. Het harde werk van mijn grootouders en ouders zorgden ervoor dat ik een zorgeloze jeugd kon beleven. Dankbaar omdat ik ook dankzij hun steun de kans kreeg om meerdere hogere opleidingen te kunnen en mogen volgen, waardoor ik dankzij deze kennis & ervaring nu wel evenementen voor iedereen kan organiseren. Wel was en ben ik niet blind voor de problemen die er waren en zijn in deze wereld. Mijn mama vertelde zo ook als leerkracht over de verhalen van lege brooddozen en hoe ze samen met de school daarvoor naar oplossingen zocht. Ook vandaag blijven lege brooddozen en armoede mij raken. Daarom ook dat het organiseren van verbindende evenementen en het organiseren van steunacties zoals bv. Ride To Unite, ten voordele van Stichting Pelicano, mij nauw aan het hart liggen. (Stichting Pelicano steunt en begeleidt kinderen in armoede.)
Wij doen niet in blutsen en builen
Je zei ‘limitarisme’ ?
De strijd tegen armoede is niet eenvoudig. Met die belangrijke nuance dat, wanneer je dat zoals ik kan doen vanuit een comfortabele middenklassepositie met een meer dan behoorlijk loon, dat in niets te vergelijken valt met de dagdagelijkse realiteit van mensen in armoede.
Als ik terugdenk aan mijn leven van vroeger, herinner ik me de koude nachten zonder verwarming, de lege maag die knorde van de honger en de constante angst voor de toekomst. Armoede was geen abstract begrip voor mij, het was een harde realiteit die mijn dagen en nachten beheersten. Het was een strijd om te overleven, om waardigheid te behouden te midden van schaamte en onzekerheid.
Inclusiviteit is een fundamentele pijler van een rechtvaardige en vooruitstrevende samenleving. Het streven naar een wereld waarin iedereen een plek vindt, ongeacht afkomst, religie, geslacht of fysieke capaciteiten, is zowel prijzenswaardig als essentieel voor het welzijn van alle leden van de samenleving. Echter, het pad naar inclusiviteit betekent niet dat elke omgeving per definitie geschikt hoort te zijn voor iedereen. Soms kan het afdwingen van inclusiviteit zelfs contraproductief blijken te zijn.
We stellen het al langer vast: mensen in situaties van armoede en bestaansonzekerheid ondervinden meer dan anderen de effecten van klimaatverandering (cfr. de overstromingen in 2021, luchtvervuiling, hittegolven…) en andere crisissen (cfr. de energiecrisis met torenhoge energiefacturen). Tegelijk ontbreekt het hen aan de middelen en mogelijkheden om structureel in te grijpen in de kwaliteit van hun woning, via energie- en waterbesparende ingrepen. Huishoudens en huurders met een laag inkomen hebben niet de middelen voor voorfinanciering, zijn – als ze huren – zelf geen eigenaar en kunnen dus zelf niet investeren in de (private of sociale) huurwoning, hebben weinig toegang tot premies...
Mensen vragen me vaak: "Waarom schilder je altijd met zoveel kleur?" Lange tijd had ik hier geen antwoord op, maar ik begon te beseffen waarom kleur zo belangrijk voor me is. Kleur is een vorm van hoop, en hoop is misschien wel het meest fragiele, maar ook het mooiste wat iemand kan bezitten.
Er is maar 1 bijscholing die mij echt is bijgebleven, en dat is die ene cursus EHBO. Een struise spoedmedewerker met handen als kolenschoppen toonde voor hoe je iemand kon reanimeren. Mocht de pop ribben gehad hebben, waren deze zeker gebroken. Maar een kloppend hart gaat vóór gebroken ribben, legde de beer van een hulpverlener ons uit.
Ik leerde hem kennen, bijna 12 jaar geleden. Bij het begin van de legislatuur was het de goeie gewoonte dat raadsleden kennismaakten met de verschillende diensten. Omdat we liever met dan over hen spreken, zochten we de geknipte serviceflatbewoner om de rondleiding te verzorgen. Hij was niet alleen één van de weinige mannen in het gebouw, hij ‘stond’ er ook elke dag. Strak in het pak, rijzig, sereen, geraffineerd, erudiet maar niet hautain en vooral knap. Het is zo’n oudere man die je spontaan niet aanspreekt met een verkleinwoord. Met zijn vlotte babbel en een kwinkslag laveerde hij door de gangen en zithoeken van het flatgebouw met de schare nieuwe politici achter zich. De gemiddelde leeftijd van de bewoners was toen 82, maar geen raadslid die kon schatten dat hij geen zeventig maar zonet op tram 9 was gestapt.
Pleidooi voor lokale dienstverlening met een menselijk gelaat
Voetbal en welzijn lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende werelden. De ene is een arena vol adrenaline, competitie en spektakel, terwijl de andere draait om zorg, ondersteuning en sociale impact. Maar bij nadere beschouwing zijn er verrassend veel overeenkomsten tussen een profvoetbalclub en de welzijnssector. Beide werelden zijn diep geworteld in het principe van verbinding, teamwork en het streven naar een gemeenschappelijk doel.
Principieel zullen weinigen het durven oneens te zijn met volgende stelling: iedereen mens is gelijkwaardig. Dus ook kwetsbare groepen. Dus ook mensen in armoede. En zelfs als bepaalde beleidsmakers of politieke partijen het eigenlijk niet eens zijn met dit uitgangspunt, zullen ze dit toch niet snel hardop tegenspreken of verstoppen achter een cultuur dat iedereen gelijke kansen heeft, zolang ze zich maar voldoende inspannen of aan de juiste norm voldoen.
We leven in een samenleving die steeds diverser wordt. Het is dan ook cruciaal om concepten te omarmen die inclusief en verbindend werken.
Mensen met een handicap worden vaak geconfronteerd met armoede als gevolg van extra kosten voor medische zorg, hulpmiddelen en aanpassingen aan hun leefomgeving. Daarnaast worden ze gediscrimineerd op de arbeidsmarkt wat het moeilijk maakt om financieel stabiel te zijn. Het gebrek aan toegang tot passende ondersteuning en diensten, discriminatie en sociale uitsluiting dragen allemaal bij aan deze situatie. Een toegankelijke omgeving is nochtans de sleutel tot een inclusieve maatschappij.
In mijn wereld als ondernemer is intuïtie mijn levensader. Het is dat ongrijpbare gevoel dat me vertelt wanneer ik moet investeren, vasthouden of loslaten. Het is soms het weten zonder te weten dat we het weten.Intuïtie, perceptie of inzicht, geef het beestje maar een naam.Toch is er van een zesde zintuig eerlijkheidshalve geen sprake, wel van een simpel mentaal proces waarbij het brein een situatie in zich opneemt, razendsnel zijn bestanden doorzoekt en uit de wirwar van herinneringen en feiten een rechtstreekse treffer opdiept, een eerste indruk. Dat is volgens mij de reden waarom je bij een quiz vaak maar het beste het eerste antwoord dat in je opkomt kunt kiezen, aangezien de eerste gedachte gebaseerd is op een onderbewuste aanwijzing, een kennis die zich niet laat definiëren of beargumenteren.
Onderwijs kan een hefboom uit armoede zijn. Helaas is dat niet altijd het geval. Niet alle kinderen en jongeren krijgen gelijke kansen. Ze worden nog te vaak gepest, krijgen opmerkingen van leerkrachten als ze niet aan de norm voldoen … Nochtans zouden ze zich ten volle moeten kunnen ontplooien in het onderwijs.
Stel je voor dat je oudere, mindermobiele buurvrouw geen recht meer heeft op broodnodige ondersteuning en hierdoor totaal vereenzaamt, met het gevoel dat ze er helemaal alleen voor staat.
Verbindingen leggen tegen uitsluiting en eenzaamheid
Ik was 21 jaar toen ik mijn eerste stappen zette in het werkveld. Mijn ‘werkveld’ waren de parken en pleintjes in Kortrijk. Veel wist en had ik niet, enkel mezelf, de Humo en een frisbee. Ik zocht aanknopingspunten, manieren om aan de praat te geraken met die bendetjes jongeren. Maar eigenlijk was ik tijdens de eerste keren dat ik het park kwam (zonder succes in contacten) al bezig met een strategie. Ik was al een stuk meubilair aan het worden in die parken. Ik zeg (nog altijd) tegen iedereen die ik passeer goeiedag, doe een knikje, geef een lach. Zo ook met die groepjes jongeren in die parken. Toen enkele jongeren zelf naar me toe kwamen met de vraag wie ik eigenlijk was opende er zich een fantastische wereld: de wereld van het vindplaatsgericht werken.
In 2019 behaalde ik op 22 jarige leeftijd mijn bachelorsdiploma sociaal werk. Vol met goede moed en heel veel ‘goesting’ ging ik in het werkveld aan de slag. Ik startte in het OCMW Brugge als trajectbegeleider. Nu, 4 jaar later, werk ik hier nog steeds. Ondanks ik mezelf nog als een groentje zie, merk ik wel dat ik met 4 jaar ervaring op zak toch al heel anders naar de hulpverlening kijk en dat mijn accenten als maatschappelijk assistent al wat anders liggen.
Vlaanderen zal nooit meer zo wit zijn als vandaag. Eén op vier Vlamingen heeft een migratieachtergrond. Voor heel België is dat één op drie. In Brussel heeft liefst drie op vier Brusselaars een migratieachtergrond. Die superdiversiteit is sterkst in grote steden en in de voormalige mijnregio, maar neemt ook toe in kleinere steden en in de gemeenten rond die steden. Dat toont het pas verschenen boek ‘Superdivers Vlaanderen. Geografie van een nieuwe realiteit’(Superdivers Vlaanderen. Geografie van een nieuwe realiteit. | Odisee). Die gekleurde stadsvlucht speelt het sterkste rond Brussel, waar ook de Denderstreek een snelle opschaling kent van de diversiteit.
In 1974 werd een wet op een bestaansminimum ingevoerd. Dat recht moest eenieder met onbestaande of onvoldoende middelen toelaten een waardig leven te leiden.
Het zijn je ouders, je verwekkers, die bepalen hoe, waar en wanneer je het levenslicht ziet. Je pril en weerloos begin, ligt dus volledig in handen van een toevallig ouderschap. En met toevallig ouderschap trek je een goed, minder goed of slecht lot.
Geen containerbegrippen meer maar een ethisch reveil
Vaak wordt er gezegd dat mensen in armoede die keuze zelf hebben gemaakt. Echter ziet de maatschappij niet altijd in dat dit niet zo is.
Dak- of thuisloosheid voorkomen is beter dan genezen: Preventie van uithuiszettingen loont!
Nu draai ik al een tijdje mee en dat is een voor- en een nadeel. Het nadeel is dat ik er niet jonger op word, het voordeel is dat ik geleidelijk aan wat meer kan vergelijken tussen vroeger en nu.
She calls out to the man on the street
‘We vertellen onszelf verhalen om te kunnen leven’, beweerde de Amerikaanse schrijfster Joan Didion ooit. Daarmee bedoelde ze dat we verhalen vertellen om elkaar uit te leggen hoe de wereld in elkaar zit. Dat is goed, want verhalen brengen structuur in onze woelige werkelijkheid. Maar soms vereenvoudigt een verhaal de realiteit zodanig dat we die realiteit niet meer correct kunnen zien. Een voorbeeld van zo’n verhaal is dat van ‘eigen schuld, dikke bult’. Toen ik eind 2019 op zoek ging naar gezinnen die wilden meewerken voor mijn boek ‘De achterblijvers. Hoe de vloer onder de lagere middenklasse wegzakt’ leerde ik Kurt en Cindy kennen. Kurt is hulpdrukker, Cindy poetsvrouw. Nadat hun woning in Oostende afbrandt, verhuizen ze naar Houthulst. Cindy heeft het moeilijk met de toestand en gaat onderuit. Kurt doet zijn best in het huishouden, maar met paperassen kan hij niet overweg. Nogal wat rekeningen blijven ongeopend liggen. De schulden stapelen zich op. Het is pas wanneer ze opbouwwerkster Anje van SAAMO leren kennen, dat ze de stap naar het OCMW zetten. Kurt en Cindy moeten in collectieve schuldbemiddeling. Elke week krijgen ze 310 euro leefgeld. Daar moeten zij en hun drie kinderen het mee doen. Eigen schuld! Ze hadden maar slimmer moeten zijn en die enveloppes open doen. Toch?Ongeveer een jaar later dien ik het manuscript van ‘De achterblijvers’ in bij mijn uitgeverij. De week erop moet ik een kleine operatie ondergaan. De ingreep verloopt voorspoedig en enkele weken later valt de rekening in de bus. We zijn dan nog volop in corona. De scholen zijn af en toe nog dicht en mijn vrouw en ik bestieren, naast onze voltijdse jobs, het huishouden met twee jonge kinderen. In die chaos raakt de ziekenhuisfactuur zoek. Een paar weken later moet er een herinnering toegezonden zijn. Dat zal wel, maar ik heb ze – denk ik – nooit gezien. In de derde aanmaning is het verschuldigde bedrag een pak hoger geworden. De toon van de brief is ook anders. Agressief. Er wordt met deurwaarders gedreigd. Toch loopt het bij ons anders af dan bij Kurt en Cindy. Mijn vrouw is juriste. Na één assertief telefoontje vol rechterlijk jargon is alles geregeld. Twee zeer gelijkaardige zaken. Twee keer hetzelfde gedrag … en toch een totaal andere uitkomst. Het verhaal waar we met zijn allen de voorbije decennia misschien wel het meest van overtuigd geraakt zijn, is de idee dat onze individuele keuzes bepalen of we al dan niet succes hebben. Het gevolg is dat we elkaar wijsmaken dat wie achterblijft, daar zelf schuldig voor is. Maar dat is niet zo. Ik ken weinig mensen die hun best niet doen. Iedereen ploetert. Alleen hebben sommigen een achtergrond met geld, een opleiding en een sterk sociaal netwerk. Dat maakt het hen makkelijker om hun geploeter tot een succes te maken. Geld, onderwijs en netwerk. Financieel, cultureel en sociaal kapitaal. Met een oud, gedémodeerd woord zou je het “klasse” kunnen noemen. Laten we het in de verhalen die we elkaar vertellen misschien wat vaker over “klasse” hebben.
“Killing in the name of ... "
Je kan dat vlot zelf doen, als je even een account aanmaakt en inlogt. Daar heb je ons niet voor nodig. Selfservice, empowerment, gemakzucht …. Het zijn 3 woorden om, vanuit een verschillende bril, een tendens te benoemen die zich almaar verder doorzet in onze samenleving, en haar dienstverlening.
De vraag stellen is ze beantwoorden: uiteraard maakt geld gelukkig! Niet als axioma, wel vanuit vergelijkend onderzoek bekeken. Inwoners uit rijke gemeenten (Sint-Martens-Latem bv) zijn gemiddeld gelukkiger dan die uit arme gemeenten (Machelen bv). Zie de recente resultaten van de Vlaamse Stads- en Gemeentemonitor. Ook op wereldvlak geldt deze regel. In het ‘World Happiness Report’ staat België steevast in de top 20 van de gelukkigste landen. Ik herinner mij hierover een zeer inspirerende Vrije Tribune in DS van ongeveer een jaar geleden, van de hand van de Leuvense academici Bram Vervliet en Wim Van Lancker. De resultaten dan dat ‘geluksrapport’ werden afgezet tegen de kloof tussen rijk en arm die altijd bestaat, de rechtstreekse link tussen respect hebben voor mensenrechten en een hoge levensstandaard, enz. Op zich mooie resultaten voor een rijk land zoals het onze.
Twee jaar geleden kruiste mijn pad dat van het mevrouwtje van de Albert Heijn, een ontmoeting die me onmiddellijk confronteerde met de kwetsbaarheid van velen in onze stad.
Rita was amper 12 als ze in de fabriek van Barco achter de band stond. Aan motivatie was er geen gebrek, maar helaas kreeg ze nooit de kans om te studeren. Ik sta haar administratief zo goed als ik kan bij, want brieven van de overheid blinken nu niet direct uit in duidelijke en klare taal. Ik herinner me vooral de brief die de voordelen opsomde waar ze mogelijks recht op had met oneindig veel QR-codes waarbij ze het dan maar zelf moest gaan uitzoeken. Bij elke QR-code kreeg je een waslijst aan voorwaarden en uitzonderingen. Geraak daar maar eens wijs uit.
"Het leven is één grote dans." En laten we eerlijk zijn, wat is een dans zonder de perfecte muziek? Dus, laten we de speakers wat luider zetten en samen die positieve vibes voelen terwijl ik jullie meeneem met woorden in plaats van flitsende bewegingen over beweging, geluk, de kracht van kwetsbare stemmen, en waarom iedereen het recht heeft om van deze dans te genieten.
Een nieuw jaar, een frisse start, een grote opkuis. Plots bevond ik me op de koude grond tussen lege dozen, potjes en deksels die nergens meer op passen. Moe leunde ik tegen de keukenkast en staarde naar de blauwe brooddoos. Ik was nog jong toen ik die van mijn ouders kreeg. Hij was heel gewoon, een uit een dozijn. Rechthoekig, donkerblauw, geen afbeeldingen. Daarom kleefde ik er zelf een foto op die ik plastificeerde. Op de foto stond een zwarte kat en een hond. Een labrador. De foto hangt nog steeds op de brooddoos. Hij is intussen verkleurd.
In een wereld die gedreven wordt door constante prikkels en indrukken, reflecteerde filmregisseur Bas Devos onlangs in de krant over onze neiging om voortdurend naar beneden te kijken, gevangen in onze smartphones. Hij pleit voor nieuwsgierigheid naar elkaar als sleutel tot een mooiere wereld. Maar hoe kan die nieuwsgierigheid ons daadwerkelijk helpen?
5u15: de elektrische wekker zoemt op het gedateerd nachtkastje. Die wekker was het verjaardagsgeschenk voor haar 30e verjaardag van haar inmiddels overleden man, na een 3 jaar durende aanslepende ziekte. Het nachtkastje ontsnapte aan de houtkachel na het overlijden van haar grootouders tijdens WO II. Met een uiteengerafeld washandje frist ze zich op, zet ze koffie met veel goedkope chicorei en thee; 1 theebuiltje voor 2 tassen.
Iedere hulpvraag begint met in de spiegel kijken en vaststellen dat het zo niet meer verder kan, dat je hulp nodig hebt.Mensen lijken vaak te denken dat dit gemakkelijk is. Dat is het niet. Integendeel, het is één van de moeilijkste dingen die er is.
“Dood ben ik pas als jij me bent vergeten.” Een quote uit een bekend lied van Bram Vermeulen. Troostende woorden voor wie afscheid moest nemen. In de donkerste maanden van het jaar denken we vaker terug aan wie we achter moesten laten en misschien geeft het troost. Ik denk aan je, je leeft verder in mijn hart.
Het kruisverhoor ontbrandt. De alleenstaande moeder van vijf ondergaat gedwee het spervuur aan vragen. Waarom werk je maar halftijds? Kan die kleinste niet bij iemand terecht? Nederlandse lessen volgen kan toch ook ‘s avonds? Kan die oudste niet werken in het weekend?
“Nul bestaat niet!” Het statement werd geponeerd na mijn lezing over kinderarmoede in België. Als dochter van een wiskundige durfde ik deze uitspraak stellig tegenspreken. “Feit is dat we het zo slecht nog niet doen en daar mogen we best fier op zijn” was de repliek.
Tussen Brugge's geplaveide straatjes, sierlijke grachten en statige middeleeuwse gebouwen schuilt een minder pittoresk tafereel. De stad, beter bekend om haar rijke geschiedenis en toeristische aantrekkingskracht, verbergt een verontrustende werkelijkheid: die van armoede en sociale uitsluiting.
Kwetsbare mensen zijn ondertussen in de meerderheid, maar hun collectieve roep wordt vaak gesmoord. Het is dus het moment om hun stem zeer luid te horen. Maar dat is net vaak het probleem ...Het is net deel van de kwetsbaarheid, dat het moeilijk is om die stem sterk en collectief te laten horen. Daar is veel solidariteit en begrip voor nodig. Geen vingerwijzing, geen taboe.
Vanuit juridisch perspectief bekijkt men armoede vaak in termen van sociale zekerheid, fiscaliteit, tegemoetkomingen of reglementaire initiatieven die het probleem systematisch trachten te remediëren.
De euro heb ik nog weten invoeren. Ik was net beginnen werken en studeerde in avondschool rechten aan de VUB. Na een tijdje kon ik erg vlot de omrekening maken van franken en euro. Vandaag doe ik het niet meer: naar franken omrekenen. Ik reken wel nog iets anders om.
Armoede in Vlaanderen
“Mira* is een alleenstaande moeder van 24 jaar. Zij is reeds gekend binnen OCMW Brugge bij de diensten trajectbegeleiding, budget-en schuldhulpverlening en preventie uithuiszetting. Ze is momenteel dakloos, want moest haar vorige woning verlaten na een gerechtelijke uithuiszettingsprodecure. Sindsdien heeft ze geen vaste verblijfplaats en gaat ze heen en weer met haar kinderen tussen haar ex-partner en een vriendin.”
Vanuit Wieder VZW geven we vandaag het startschot voor een inspirerende reis van 52 weken. Elke week zal een inspirerend figuur het woord voeren in ons initiatief genaamd "Parool 52". Armoede is en blijft een schrijnend probleem, en ook nu weer hopen we een invalshoek gevonden te hebben waarbij we andere kunnen inspireren om hiertegen actie te ondernemen.
Ben jij gepassioneerd over het delen van verhalen en het creëren van positieve verandering? Wil je een stem geven aan kwetsbare groepen en de wereld inspireren met jouw woorden? VZW Wieder nodigt jou uit om deel te nemen aan ons opwindende project, Parool '52! In een tijd waarin verbinding en solidariteit van onschatbare waarde zijn, willen we samen met jou een verschil maken. Ons doel is duidelijk: we willen 52 inspirerende columns creëren, gewijd aan het thema 'Verbinding en Kwetsbare Groepen', ter ere van de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede werkjaar 2024. Wat kun je verwachten als schrijver voor Parool '52? Een kans om jouw perspectief te delen en een positieve impact te hebben op het bewustzijn van armoede en kwetsbaarheid. De mogelijkheid om solidariteit op te bouwen en betrokkenheid te stimuleren in de strijd tegen armoede. Een platform om de stemmen van de meest kwetsbaren te laten horen en hun verhalen te delen. De gelegenheid om individuen te inspireren om op te staan en een verschil te maken. Hoe gaan we dit samen bereiken? We zullen getalenteerde schrijvers zoals jij uitnodigen om hun eigen unieke perspectief te delen, relevante onderwerpen te verkennen en wekelijks boeiende columns te publiceren. Deze verhalen zullen niet alleen online te vinden zijn, maar zullen ook hun weg vinden naar lokale kranten en gemeenschappen, waardoor een bredere impact wordt gecreëerd. Laten we samen de kracht van woorden en verbinding vieren. Laten we de stemmen van degenen die vaak ongehoord blijven, luider laten klinken. Doe met ons mee terwijl we de wereld veranderen, één verhaal tegelijk. 📚💪 #Parool52 #VerzetTegenArmoede #Verbinding Sluit je aan bij ons in deze missie om het vuur van verandering aan te wakkeren en maak de 'Vuurvogels' wakker in jezelf! . Welkom bij Parool '52. Ben je klaar om jouw verhaal te delen? Neem Contact met ons op en sluit je aan bij Parool '52!
Dank je wel voor je interesse in het bijdragen aan Parool '52, een inspirerend project van VZW Wieder.
Hier zijn enkele richtlijnen om je te helpen bij het aanleveren van je column: