In 1974 werd een wet op een bestaansminimum ingevoerd. Dat recht moest eenieder met onbestaande of onvoldoende middelen toelaten een waardig leven te leiden.
In 1994 werd een art. 23 in onze grondwet opgenomen dat bepaalt: ‘Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. (...)’
In 2024 moeten we vaststellen dat van deze ‘waardigheid’ en van deze grondrechten nog te weinig werd gerealiseerd want 18% van de mensen een risico op armoede of sociale uitsluiting heeft.
En dat is zowel verwonderlijk als verontrustend.
Verwonderlijk omdat ondanks het feit dat de welvaart de laatste decennia serieus gestegen is, de armoede in diezelfde periode nauwelijks gedaald is. En als we daar nog de mensen bijtellen die juist boven die armoedegrens zitten (de lage middenklasse) dan zien we een op drie medeburgers ofwel niet ofwel amper de eindjes aan elkaar kan knopen. De taart is groter geworden maar bij de verdeling zitten velen niet aan tafel.
Verontrustend omdat er een recordaantal mensen met een leefloon moeten overleven, er een record aantal mensen (200 000) naar de voedselbanken moeten gaan, een record aantal kinderen opgroeien in armoede (een verdubbeling i.p.v. halvering), een record aantal mensen (meer dan 170 000) mensen op de wachtlijst staan. Deze lijst zijn lang, verontrustend lang.
De verwachtingen en de eisen en van de armoedebewegingen voor een behoorlijk inkomen, een betaalbare huisvesting en een degelijke gezondheidszorg zijn betaalbaar en realiseerbaar
Dat veronderstelt wel in plaats van een armoedig beleid een moedig beleid, dat eindelijk eens beseft dat achter deze cijfers mensen zitten die aan de zijkant van van de samenleving moeten overleven en ondertussen geconfronteerd worden met cynische clichés en misplaatste vooroordelen, zoals ‘eigen schuld, dikke bult.’
‘ Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.(...)’, zo staat het in de Grondwet.
Daarom is armoede (en ongelijkheid) bestrijden recht trekken wat krom is.
Is een rechte lijn trekken tussen grondrechten en beschaving,
is de verbinding maken tussen de tekst van de grondwet en de context van een solidaire samenleving.
Laat ons die lijn trekken en die verbinding maken.
Jos Geysels
Biografie:
Jos Geysels, geboren in 1952, is een Belgische socioloog, voormalig parlementslid en een prominent figuur binnen de politiek en het maatschappelijk middenveld. Zijn leven en werk zijn gewijd aan het streven naar sociale rechtvaardigheid en het bestrijden van ongelijkheid.
Na zijn geboorte in 1952 koesterde Geysels al vroeg een passie voor het begrijpen van sociale structuren en het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen. Deze passie leidde hem naar een academische carrière in de sociologie, waar hij zich specialiseerde in het analyseren van sociale fenomenen en ongelijkheden in de samenleving.
In 1987 betrad Jos Geysels de Belgische politiek als parlementslid voor Agalev, later bekend als Groen. Gedurende zeventien jaar diende hij het volk als een toegewijd parlementslid, waarbij hij zich inzette voor milieubescherming, sociale rechtvaardigheid en democratische vernieuwing. Zijn toewijding aan zijn partij werd erkend toen hij van 1998 tot 2003 de rol van voorzitter van Agalev op zich nam, waarbij hij een belangrijke rol speelde in het vormgeven van het politieke landschap van die tijd.
Na zijn actieve politieke carrière werd Jos Geysels bekroond tot minister van staat, een eretitel die zijn aanzien in de Belgische politiek bevestigde en zijn blijvende impact op het nationale toneel onderstreepte.
Geysels' betrokkenheid bij maatschappelijke organisaties en sociale bewegingen is indrukwekkend. Hij heeft verschillende leidinggevende functies bekleed, waaronder het voorzitterschap van 11.11.11 tot april 2017, het voorzitterschap van het Vlaams Fonds voor de Letteren van 2010 tot 2018, en het voorzitterschap en huidige bestuurslidmaatschap van Decenniumdoelen, een Vlaams samenwerkingsplatform van armoede-organisaties en sociale bewegingen, van 2007 tot 2020.
Momenteel vervult Jos Geysels diverse rollen die zijn toewijding aan sociale en ecologische rechtvaardigheid weerspiegelen. Hij is de voorzitter van de Boon literatuurprijs en Reset, een netwerk voor sociale en ecologische transitie. Bovendien is hij lid van de raad van bestuur van BOZAR en Theater aan Zee, en dient hij als voorzitter van armoedeorganisatie 't Antwoord in Turnhout.
Naast zijn betrokkenheid bij politiek en maatschappelijke organisaties draagt Jos Geysels bij aan het publieke debat als recensent voor De Standaard en de Gids op Maatschappelijk Gebied.
Een van zijn meest opmerkelijke bijdragen aan het maatschappelijk discours zijn de pamfletten die hij samen met Erik Vlaminck heeft gepubliceerd, waaronder "De schande en de keerzijde" (2014), "Uit woede en onbegrip" (2019), en "Ten derde male" (2022), die allemaal diepgaande inzichten bieden in armoede en ongelijkheid in de samenleving.
Jos Geysels blijft een invloedrijke stem in de Belgische politiek en maatschappij, wiens levenswerk gericht is op het bevorderen van een rechtvaardige en inclusieve samenleving voor alle burgers.
Reactie plaatsen
Reacties