“Dood ben ik pas als jij me bent vergeten.” Een quote uit een bekend lied van Bram Vermeulen. Troostende woorden voor wie afscheid moest nemen. In de donkerste maanden van het jaar denken we vaker terug aan wie we achter moesten laten en misschien geeft het troost. Ik denk aan je, je leeft verder in mijn hart.
Het kwam in me op tijdens een begrafenis onlangs. Een warme dienst met volk. Familie, vrienden, leden van de armoedevereniging in Brugge waar de overledene lid was. Massaal waren ze aanwezig om samen afscheid te nemen. En die belofte te maken: “Wij herinneren je, bij ons leef je verder”. Ik twijfel er niet aan.
Maar het zette me aan het denken. Hoeveel mensen vergeten we niet nog voor ze gestorven zijn? Individueel, of met z’n allen als samenleving. De meest kwetsbaren in onze maatschappij, de mensen die in armoede leven, hebben soms de neiging zich te verstoppen. Zichzelf uit te wissen. Uit schaamte of zelfs schuldgevoel. En maar al te vaak aanvaarden we dat gewoon. We gaan niet op zoek. We kijken weg. Hun probleem, dus ook hun mogelijke oplossingen.
Ik word er kwaad van. Elke dag opnieuw. Wie wel durft op te staan en hulp te vragen, zichzelf even in het spotlicht te zetten, krijgt dikwijls een vermanende reactie. “Je had maar moeten…” (studeren, een job zoeken, bij je man/vrouw blijven, geen of minder kinderen krijgen, die auto niet kopen, in je land blijven, ….). Het maakt de schaamte alleen maar erger. Er worden voorwaarden gesteld om hulp te krijgen. Soms onhaalbare voorwaarden. Want opgelegd zonder te luisteren naar wat echt nodig is. Stel je voor… ze zouden wel eens van het systeem kunnen profiteren. Lui achteroverleunen in de comfortabele hangmat van het leefloon. Echt?! Ik daag iedereen met een (boven)gemiddeld vast inkomen uit om te ontdekken hoe comfortabel het rondkomen is. Maar dat terzijde.
Het hakt erin. De oordelen, de regels en voorwaarden, de beschuldigende en controlerende blikken. Dus mensen zwijgen. Ze houden zich stil. Tot ze helemaal niet meer gezien worden. Vergeten.
Het is ons aller morele plicht de armoeproblematiek niet dood te zwijgen. Mensen in armoede op te zoeken als ze zelf de weg niet vinden of durven te nemen. Naar hen te luisteren en samen naar oplossingen te zoeken. Hen vooral niet te vergeten.
Nele De Wachtere
Biografie:
Nele De Wachter (Brugge, 1976), startte haar engagement voor kwetsbare mensen als tiener al via vrijwilligerswerk bij verschillende armoedeoganisaties (zoals Pirlewiet en Habbekrats) en sociale bewegingen. Na haar studies sociale agogiek (UGENT), koos ze ervoor dit pad ook professioneel verder te zetten. Haar carrière startte bij Samenlevingsopbouw, daarna CM gezondheidspromotie en na 2 jaar educatief stafmedewerker bij Welzijnszorg is Nele nu provinciaal beleidsmedewerker bij beweging.net. Ze is met haar gezin al 13 jaar lid van Welzijnsschakel Ûze Plekke en sinds 2020 zit ze in duo met Angelino Meuleman de stedelijke armoedeadviesraad Brugge Dialoogstad voor.
Reactie plaatsen
Reacties
Inderdaad. Vorige week in de volksuniversiteit van ATD Vierde Wereld herdachten we 2 mensen die onlangs gestorven zijn. Gisteren terug een overlijdensbericht van een militante uit Oostende. Mensen in armoede worden zo vlug vergeten. Maar ik sluit me volledig aan met jouw boodschap Nele. Elk mensenleven is waard geleefd te worden. Als maatschappij moeten we er samen voor zorgen dat het menswaardig geleefd wordt.