Hulp vragen is moeilijk

Iedere hulpvraag begint met in de spiegel kijken en vaststellen dat het zo niet meer verder kan, dat je hulp nodig hebt.Mensen lijken vaak te denken dat dit gemakkelijk is. Dat is het niet. Integendeel, het is één van de moeilijkste dingen die er is.

Zeker in een samenleving waarbij we woorden als ‘individuele verantwoordelijkheid’ te pas en vooral te onpas naar mensen hun hoofd slingeren. Alsof miserie een teken van zwakte is waarvoor je zelf de volledige verantwoordelijkheid, of zelfs schuld, draagt. En dat is het quasi nooit.

Iedereen had achteraf bekeken sommige zaken in zijn/haar leven beter niet gedaan en andere zaken beter wel. Maar achteraf is het allemaal gemakkelijk gezegd.
Er is maar 1 reden waarom je mensen onvoorwaardelijk verantwoordelijk zou stellen voor hun miserie: je kunt dan voor jezelf de illusie hoog houden dat het jou niet zou overkomen, dat jij betere beslissingen zou nemen als je in hun schoenen zou staan.
Maar dat is enkel en alleen een illusie, waar iedereen jammer genoeg vroeg of laat achter komt.
Als iemand de moed vindt om hulp te vragen, dan zou het vanaf dat punt gemakkelijker moeten zijn.

We zouden die moed moeten omarmen.

In de praktijk maken we het echter vaak net nog moeilijker. Alsof het nog niet erg genoeg was van zijn eigen. Op heel wat plaatsen kun je enkel terecht binnen erg beperkte openingsuren.
Of je moet eerst telefonisch een afspraak maken voor het maken van een afspraak. Of een hele digitale winkel doorlopen. Checklists en aanvraagformulieren a volonté. En als je dan eindelijk een echte mens voor je hebt, dan lijkt die vooral met zijn computer bezig te zijn.
Je vraagt hulp, maar je krijgt huiswerk: papieren binnen brengen, bewijzen dat je hulp nodig hebt, verantwoorden dat je hulp verdient.

Al die dingen kun je vatten in 1 woord: bureaucratie. En bureaucratie is een keuze, géén noodzakelijkheid. Het is een keuze voor beheersing, geworteld in een wantrouwen van de andere.
Een overtuiging dat als alle vakjes zijn ingevuld, het juiste antwoord zal verschijnen.
Maar dat gebeurt natuurlijk niet, dat alles blijkt ook een illusie.
Het enige wat gebeurt is dat mensen herleid worden tot een ‘dossier’ en dat ze zich niet meer gezien voelen als mens.

Het hoeft echter niet zo te zijn.

Als de bureaucratie een keuze is, dan kun je er net zo goed voor kiezen om een andere weg in te slaan. Dat is even valabel. Je moet gewoon niet vertrekken vanuit wantrouwen, maar vanuit vertrouwen. Ervan uit gaan dat die mens voor je vooral ook mens is en dat die niet zonder reden hulp komt vragen.

En als je niet goed weet hoe je daarmee moet beginnen: kijk in de spiegel en vraag je af hoe je zelf geholpen zou willen worden.

Mathias Vaes