Van Minderheid naar Meerderheid

We leven in een samenleving die steeds diverser wordt. Het is dan ook cruciaal om concepten te omarmen die inclusief en verbindend werken.

De afgelopen jaren heb ik me gericht op toegankelijkheid, een breed begrip. "Werken aan toegankelijkheid is voor iedereen voordelig," hoor ik mezelf vaak zeggen. Denk aan mensen die minder mobiel zijn, ouders met kinderen, mensen die zware boodschappen dragen of mensen die de taal niet voldoende kennen. Toegankelijkheid maakt alles makkelijker voor iedereen.

Grappig is dat je dit wel vaker hoort in sectoren die zich richten op specifieke deelgroepen. “Als je iets aanpast voor kinderen, is het meestal goed voor iedereen.” Hetzelfde geldt voor aanpassingen voor mensen met een handicap of voor mensen in armoede.

Misschien is dit niet zozeer grappig, maar eerder veelzeggend. We vertellen eigenlijk hetzelfde verhaal vanuit onze eigen noden en perspectieven, elk in ons eigen hokje. "Hou rekening met ons. Zie ons, hoor ons, praat met ons." Als je al deze deelgroepen en hun behoeften optelt, kom je uit bij een meerderheid van de bevolking. En hier wil ik naartoe: het gaat niet om een minderheid, maar om een meerderheid. Even ‘omdenken’, zeg maar.

Mijn pleidooi is om vooral niet uit te gaan van de 'gemiddelde mens', maar juist rekening te houden met de verschillen tussen mensen. De gemiddelde mens bestaat eigenlijk niet. Toch wordt hier vaak van uitgegaan bij het ontwikkelen van nieuwe initiatieven. In mijn werk werd ik geïnspireerd door concepten zoals Universal Design en Human-Centered Design. Deze concepten benaderen verschillen vanuit een positieve invalshoek. Ze werken verbindend en enthousiasmerend.

Universal Design streeft naar producten en oplossingen die bruikbaar zijn voor een zo groot en divers mogelijke groep mensen. Human-Centered Design legt hierbij extra nadruk op de eindgebruiker. Voor wie maken we dit? Voor wie zoeken we een oplossing? Zijn deze mensen effectief betrokken in alle fasen van het proces? Begrijpen we op een dieper niveau wat de noden en ervaringen van de gebruikers zijn om effectieve oplossingen te maken die tegemoetkomen aan hun unieke uitdagingen en behoeften?

In plaats van te vertrekken vanuit een checklist van problemen, vertrekken we vanuit een gedeelde uitdaging. Dit bevordert betrokkenheid en creativiteit. Beide benaderingen stellen de norm en het gemiddelde ter discussie. Ontwerpen voor de gemiddelde mens resulteert vaak in slechte ontwerpen of oplossingen die slechts voor een deel van de mensen geschikt zijn. Door mensen te zien vanuit verschillende identiteiten en ervaringen, verbeteren we de kwaliteit van de oplossingen.

Ik nodig jullie hier graag toe uit.

Els Pieraerts