Niemand verdient een kans!

Nu draai ik al een tijdje mee en dat is een voor- en een nadeel. Het nadeel is dat ik er niet jonger op word, het voordeel is dat ik geleidelijk aan wat meer kan vergelijken tussen vroeger en nu.

Ik probeer dat niet al te vaak te doen want mijn spreken probeer ik jong te houden terwijl mijn lijf geleidelijk aan het tegenovergestelde laat uitschijnen.
Nu goed, het is beter ouder te worden dan niet ouder te worden.

Maar, zoals het een oudere rakker betaamt, maak ik me meer en meer druk als ik politici, directies en ja, zelfs sociaal werkers of hulpverleners bezig hoor.
Het gaat me namelijk over uitspraken als ‘We werken aan gelijke kansen voor iedereen.’ of ‘We streven naar gelijke onderwijskansen.’ of ook nog ‘Iedereen verdient een gelijke kans om evenwaardig te participeren aan deze samenleving.’, …

Wil iedereen daar nu voor eens en altijd mee stoppen!
Niemand verdient een kans. Echt niemand.

Ik verklaar mij nader want misschien klinkt dit een beetje raar.

Ik ben al zo oud dat ik me nog herinner dat we vroeger een centrum gelijke rechten hadden. We spraken toen zelfs over gelijke onderwijsrechten voor alle kinderen en jongeren. En je had toen nog het recht om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Maar gaandeweg hebben we dat woord recht vervangen door het woord kans. Ik weet niet wie dat als eerste deed, maar het kenmerk ‘sociaal rechtvaardig’ kunnen we die persoon niet toedichten. Het woord recht door het woord kans vervangen, was, en is, geen taalspelletje. Het concept recht verwijst naar de verantwoordelijkheid die de samenleving heeft om dat recht te verwezenlijken. Met kans zeggen we als samenleving dat de verantwoordelijkheid bij het individu ligt als die de kans niet grijpt. Een pijnlijke en in mijn ogen onmenselijke evolutie.

En natuurlijk hoor ik jou denken: ‘Ja maar, individuen hebben toch een verantwoordelijkheid?’. Dat klopt. Individuen hebben een verantwoordelijkheid maar daar mogen hun rechten niet vanaf hangen. Het recht op onderwijs mag niet afhangen van het feit of je een goede of brave student bent, of je ouders geld of geen geld hebben, of je school voldoende leerkrachten heeft of niet. Elk kind heeft recht op onderwijs!

Ik maak het nog een beetje duidelijker voor mocht ook jij zo een kansenliefhebber zijn. Gelukkig beseffen we nog steeds dat in sommige domeinen het woord recht vervangen door kans echt niet kan. We spreken, uitermate terecht, over gelijke vrouwenrechten. Niet over gelijke vrouwenkansen. We spreken over mensenrechten, niet over mensenkansen. En we vinden dat elke burger recht heeft op een gezond leefmilieu. En niet kans moet maken op een gezond leefmilieu.

Cis Dewaele